Bijzondere 4 mei herdenking in Niezijl

Niezijl – Tijdens de recente 4 mei herdenking in Niezijl vond een ontroerende gebeurtenis plaats.
Maarten Wierenga, een nazaat van de in de Tweede Wereldoorlog weggevoerde en vermoorde familie
Gans uit Grijpskerk, hield een korte toespraak en legden met zijn vriendin een krans bij het monument
voor de familie Gans uit Niezijl nabij de Hervormde Kerk.

Tijdens een onroerende plechtigheid na de herdenking werd door de Grijpskerker amateurhistoricus
en WOII-verzamelaar Bindert Helder een 82 jaar oude ansichtkaart aan Maarten overhandigd.

Een unieke vondst
Bindert Helder bleek in het bezit te zijn van een ansichtkaart, geschreven door de overgrootouders van Maarten,
David en Rosette Gans. De kaart, gedateerd 17 maart 1943 en gepost vanuit Nieuwe Schans, de laatste stop
voor de deportatietreinen, omvatte de aangrijpende woorden:

“Wij zitten in de trein en aanvaarden de grote reis.
We zijn goed gezond, groet aan al onze vrienden en bekenden.
Tot weerziens.“

Namens Helder schetste Ina Haveman, van het 4 mei-comité, het tragische verhaal van David en Rosette Gans.
Na een mislukte poging tot onderduiken werden zij via Westerbork naar vernietigingskamp Sobibor getransporteerd,
waar elk teken van leven eindigde.

Het was niet alleen voor Helder een emotioneel moment; ook voor Maarten Wieringa was de herdenking
in dubbel opzicht memorabel. Niet alleen herdacht hij de slachtoffers, maar voor het eerst legde hij
ook een krans bij het oorlogsmonument ter nagedachtenis aan zijn weggevoerde en vermoorde familie Gans.

“Na 82 jaar is een briefkaart op de plek waar hij uiteindelijk hoorde te zijn,” zei Helder ontroerd.
Om de betekenis van het moment te onderstrepen, overhandigde Anneke Vink, medeoprichter van de stichting
“Het verleden doorleven“, Maarten twee witte rozen. Deze plechtigheid vormde een indrukwekkend eerbetoon
aan de familie Gans en benadrukte eens te meer het belang van het levend houden van de oorlogsgeschiedenis in onze dorpen.

Goedemiddag dames en heren,

Mijn naam is Maarten Wierenga.

Vandaag mag ik een krans leggen ter nagedachtenis aan alles wat is gebeurd in de tweede wereldoorlog.
Helaas kunnen mijn ouders hier niet bij zijn, maar leg ik het wel in naam van een ieder van ons gezin.

Vandaag, precies 82 jaren, 1 maand en 22 dagen geleden, werd in Grijpskerk mijn overgrootmoeder,
Rosette Gans, meegenomen en afgevoerd naar Westerbork. Een week hiervoor is mijn overgrootvader
David Gans van hetzelfde huis in Grijpskerk opgehaald en afgevoerd naar Westerbork.
Rosette Gans mocht nog een weekje aansterken, omdat zij ziekelijk was.

Een week later werd zij met David, haar man, herenigd in Westerbork.
De familie Gans uit Niezijl, zus en nichtje van Rosette Gans, zijn een dag voor Rosette van huis gehaald.
Anders dan Rosette, kreeg haar zusje Hendrina niet de tijd om aan te sterken.
Zij werd op de brancard meegenomen naar Westerbork, om daar ook te overlijden.

Wij herinneren niet alleen zij die weg gevoerd zijn, maar ook degene die achtergebleven zijn en die hun leven
op het spel te zetten om dat van hun te redden. Ik denk hier aan mevrouw Anje Boer-Knot, die haar leven en
dat van haar gezin op het spel hebben gezet om het leven van mijn oma, haar zus en beste vriendin te kunnen
redden door hun onder te laten duiken op hun adres in Nietap.
Mijn reële wetenschap is, dat ik zonder deze vrouw, deze krans niet had kunnen leggen.

Maar ook herdenken we Dirk Boonstra, die in zijn functie als Politie agent, de opdracht kreeg
om de zeven joden uit Grijpskerk en Niezijl op te pakken en ze naar Westerbork te brengen.
Hij weigerde resoluut. ‘Het zou mij spijten als daardoor moeilijkheden komen’, zou Boonstra,
gehuwd en vader van vijf kinderen, tegen zijn commandant hebben gezegd, ‘maar ik kan niet anders’.”
Boonstra en zijn hele groep agenten werden opgepakt en naar kamp Vught gebracht. De hele groep
heeft de oorlog overleefd, maar Dirk helaas niet. Dit zijn maar kleine voorbeelden, maar met gigantische
betekenis en waarde, van een ieder die wij mogen herdenken.

Onder aan een rouwadvertentie en onderaan een grafzerk staan vaak de Hebreeuwse letters T.N.Ts.B.H.
Deze afkorting betekent: Tehí Nafsho Tzerura Bitzror HaChajim – moge zijn/haar ziel gebundeld
worden in de bundel van het eeuwige leven. Daarbij is het belangrijk om tot in de eeuwigheid de namen
van al deze mensen te blijven noemen en de personen erachter niet te vergeten, opdat herinnerd mag worden
wie ze waren en waarom ze zijn vermoord.

Dank u dat ik deze krans samen met mijn vriendin mag leggen, dank u namens mij, mijn broers, mijn ouders,
mijn grootouders en een ieder die hier vandaag herdacht wordt.